Casarca's: vangactie en excursie

Vorige blog Overzicht blogartikelen Volgende blog

24/07/2016

In dit blog kun je lezen over de casarca waarnemingen op de Kreupel van begin juli, de vangactie op het Eemmeer en de casarca excursie naar de Kreupel.

Sinds een paar jaar komen er groepen casarca's naar de Kreupel om te ruien. Er is een leuk verhaal te vertellen over de casarca's, dus dat bracht ons op een idee voor een excursie met dit thema. Natuurlijk was het even spannend of ze ook dit jaar weer zouden opduiken.

Op het Eemmeer kwamen al langer groepen casarca's om te ruien, de Werkgroep Casarca Nederland, waaraan o.a. Sjoerd Dirksen deelneemt, is een onderzoek gestart om er achter te komen waar deze vogels vandaan komen. De interessante vraag is natuurlijk: is dit een verwilderde populatie of komen ze van ver?

Onderstaande foto gemaakt op Sjoerd zijn verjaardag op de Kreupel laat zien dat ze er ook dit jaar weer zijn!

Sjoerd trakteert op de Kreupel :-)

We telden er maarliefst 549. We weten niet zeker wat ze precies eten, we zien de vogels het land op gaan en ook grondelen. Maar we gaan er ook vanuit dat ze de algen van de stenen eten die rondom de Kreupel liggen, dat is te zien op het volgende filmpje.

Vangactie op het Eemmeer

Op 14 juli heb ik mogen helpen bij het vangen van de casarca's op het Eemmeer. Al enkele jaren worden daar vogels geringd om zo een beeld te vormen van hun levenswijze: hoe leven ze? Waar gaan ze heen? Waar broeden ze?

Door alle ringwaarnemingen te verzamelen ontstaat er al een goed beeld. Zie je zelf een geringde casarca geef die dan door, liefst met foto, op www.geese.org. Je kunt ze tegen komen in Nederland, maar ga je op vakantie naar het oosten? Hou ze dan ook goed in de gaten. 

De serie foto's is van Jan Harteman, bedankt! Mijn eigen telefoon is door waterschade die dag helaas kapot gegaan.

De gevangen vogels gaan tijdelijk in een mooie tent die bestaat uit verschillende vakken.

Na het broedseizoen komen de vogels samen op plekken zoals het Eemmeer en de Kreupel om te ruien. Tijdens deze rui raken de casarca's al hun slag- en staartpennen in een keer kwijt, ze kunnen dan 3-4 weken niet vliegen.

Watervogels kunnen dit op deze manier doen omdat ze hun eten vinden door te grazen en grondelen. In tegenstelling met bijvoorbeeld zwarte sterns, die de veren 1 voor 1 ruien en steeds moeten kunnen blijven vliegen.

Onderstaande foto is van een vleugel waar je de nieuwe veren alweer ziet aangroeien, nog in de blauw gekleurde bloedspoelen ontwikkelen de veren zich. 

Deze vogel is al wat verder, je ziet de veren al.

Van elke vogel maken we een aantal foto's, zo kunnen we meer leren over bijvoorbeeld de rui.

Ook maken we van elke vogel die geringd wordt een portret. Links zien we een vrouw, die hebben vaak een wit gezicht. Op de foto rechts staat een man, tijdens de rui is de man in zijn eclipskleed en mist de zwarte nekring. Met de tikteller geven we aan om welke vogel het gaat.

Foto rechts: Martijn de Jonge

Er worden diverse metingen gedaan: gewicht, vleugelmaat, hoe ver is de rui en ook de snavel wordt gemeten. Met al deze gegevens over verschillende jaren verzamelt de werkgroep veel kennis.

De metalen ringen die de vogels omkrijgen.

En daarna gaan de vogels weer snel vrij.

Casarca excursie naar de Kreupel

Voor 24 juli kon ieder zich weer aanmelden voor de excursie. Met iets meer dan 30 personen vertrekken we vanuit de haven van Enkhuizen. Rechts in beeld de Friesland waarmee we in maart elk jaar een excursie doen.

Het weer zit weer mee, om te zeilen is het niks, maar het is wel heerlijk op het water en alle vogelgeluiden zijn goed te horen.

Voor we bij het eiland komen luisteren we eerst naar de lezing van Sjoerd Dirksen van de werkgroep casarca, maar natuurlijk zit hij ook in de onderzoeksgroep de Kreupel. Het eerste deel van de lezing gaat over de Kreupel zelf.

Daarna verteld hij het verhaal over de casarca's, die er een verrassende levenswijze op na houden. Op de foto's is te zien dat een van de geringde vogels in Duitsland in een torenvalk nestkast in een boerderij broedt.

Na de lezing is er een lunch en naderen we het eiland, er zijn bijna geen golven zodat we de vogels heel goed kunnen zien.

Een groepje jonge grote meeuwen drijft een stukje van het eiland af, waarschijnlijk vooral kleine mantelmeeuwen maar er kan ook een jonge zilvermeeuw tussen zitten.

Gelukkig zien we al snel een eerste paartje casarca's en daarna een mooie groep vogels op de kant. Hier lezen we ook de eerste ring af.

We vertellen dat de aalscholvers eigenlijk de ware beheerders zijn, ze helpen mee het eiland kaal te houden. We zien nog vogels op de nesten.

Als we langzaam verder varen rond het eiland zien we aan de andere kant pas echt de grote groepen casarca's, we horen de vogels ook roepen.

Met dank aan Niels Hoogeweg die de vogels heeft geteld, hij telde er 638, een nieuw record voor de Kreupel!

In totaal lezen we onderweg 5 ringen af tijdens de excursie, 3 van deze vogels zagen we dit jaar al eerder bij de Kreupel, twee vogels zijn hier nog niet eerder gezien.

Een van de vogels die we zagen, 'V4', is in 2014 ruiend op het Eemmeer gevangen en heeft daar een ring gekregen. Daarna is deze vogel afgelezen (de ring doorgegeven) in 2015 op de Bodensee waar de vogel aan het ruien was. En nu dus op 24 juli 2016 zagen we de vogel ruiend bij de Kreupel. We weten nu dus dat deze vogel de rui elk jaar ergens anders doorbrengt. Maar waarom elk jaar ergens anders?

Op het kaartje zie je alle plekken waar vogel V4 is gezien.

We varen verder rond, op de palen van de vissers zitten weer stormmeeuwen, die broeden niet op de Kreupel maar zijn net weer terug. In het najaar is de Kreupel ook een belangrijke plek om te rusten voor veel soorten meeuwen die naar het IJsselmeergebied komen. 

Nog een groep casarca's, met op de achtergrond bovenop het eiland een groep sterns, zwarte sterns en visdieven. Als er even later een bruine kiekendief langs komt vliegt alles op en is pas goed te zien hoeveel vogels er zitten.

Ook zien we een groepje bergeenden, die waarschijnlijk ook gebruik maken van het eiland om te ruien.

We leggen aan in de haven naast het eiland en kunnen van boord. We bekijken de vogels.

De zwarte sterns zijn weer terug. De aantallen zijn nog niet zo hoog maar er zit een grote groep in de haven die we heel goed kunnen bekijken, af en toe vliegen ze op om snel weer te gaan zitten.

Op 6 en 13 augustus zijn er weer excursies naar de Kreupel en hopelijk zijn er dan nog meer zwarte sterns. Er is op dit moment nog voldoende plaats om mee te varen.

Foto links, drie jonge bedelende kleine mantelmeeuwen als een van de ouder vogels terug keert. Foto rechts, op de rotsen twee steenlopers.

Foto links, vlak voor we vertrekken zien we een heuse waterral die zich zit te poetsen, het vergt enige uitleg over waar de vogel precies zit maar hij geeft ons gelukkig een paar minuten de tijd. Foto rechts, de bruine kiekendief die we even daarvoor zagen zit even kort bovenin de engelwortel. 

Schipper Onno beloofde ons zeewind later op de dag. En die krijgen we, de terugweg kunnen we zeilen. Kijkers gaan soms af en het is tijd voor een drankje.

Alle opvarenden bedankt voor een mooie tocht. Sjoerd bedankt voor de presentatie en natuurlijk ook alle verhalen aan het dek. Ofra en Ger bedankt voor het mee gidsen deze dag!

 

Wil je automatisch een bericht ontvangen als er een nieuw blog geplaatst wordt?

Deel

Vorige blog Overzicht blogartikelen Volgende blog

Even stil op het blogEven stil op het blog

Fogol onderzoek

Excursies